Kończę z wolna "Oksfordzką historię unii polsko-litewskiej" Roberta Frosta. Ciekaw byłem tego, jak zachodni historyk ujmie tak egzotyczny dla nich, co tu kryć, temat. Miałem też cichą nadzieję na może odświeżenie spojrzenia, dzięki ulokowaniu autora poza naszym obszarem. Mam od lat niemiłe podejrzenia, że nasza historiografia jest nieco... hmmm... peryferyjna.
Po przeczytaniu większości książki Frosta jestem pozytywnie zaskoczony - wiedzą autora, szerokością ujęcia, rozległością wykorzystanej literatury. Nieraz miałem wrażenie, że na naszej historiografii ciąży jak kotwica u szyi pływaka, tradycja historiografii niemieckiej - "Faktografia über alles", wyraźnie widoczna też u wielu wypustów uniwersyteckich wydziałów historycznych, co wielu z nas mogło na sobie przećwiczyć w szkole. U Frosta zaś widać znacznie szersze, pełniejsze spojrzenie humanistyczne. Taki drobiazg: cały rozdział poświęcony chłopstwu, z licznymi danymi szczegółowymi dotyczącymi wielkości gospodarstw i ich dochodowości!
Lektura ta uświadomiła mi także, jak bardzo nad naszymi badaniami unii polsko-litewskich unosi się duch Jellinka, z jego zawężającym anachroniczno-prawniczym podejściem do zjawiska unii.
Jeśli kogoś interesuje temat unii polsko-litewskiej w nowoczesnym, wolnym od jedno-narodowej perspektywy, ujęciu to zdecydowanie polecam. Tym bardziej, że polskie porównywalne zakresem opracowania są już mocno leciwe (np. Halecki sprzed 100 lat...😕).
Bardziej bym był ciekawy jakiejś pracy historyków litewskich na ten temat.
OdpowiedzUsuńA ja niespecjalknie, z uwagi na ciągoty nacjonalistyczne silniejsze niż u naszych (tych normalnych, nie-prawicowo-ipeenowskich).
UsuńByć może jest gdzieś dostępna praca Mečislovasa Jučasa "Unia polsko-litewska" wydana u nas kilka lat temu przez Adama Marszałka, a wcześniej przez jakieś wydawnictwo toruńskie.